یکی از مراحل ، برای تخلیص پروتئینها و همچنین شناسایی آنها ، که حتما باید مورد توجه قرار گیرد ، این است که باید نمونه را تا حد امکان عاری از یونهای مزاحم کرد . مراحلی نظیر الکتروفورز و یا نمونه آماده شده برای لود کردن در ستونهای کروماتوگرافی . این روش را که برای حذف یونهای مزاحم از نمونه انجام می گیرد ، دیالیز می نامند . همچنین می توان با کمک دیالیز محیط نمونه را حاوی یونهای دلخواه کرد . دیالیز در آزمایشگاه پروتئومیکس به وسیله کیسه دیالیز انجام می گیرد . این کیسه غشائی است نیمه تراوا ، که یونها به راحتی از میان جداره آن عبور می کنند ، ولی مولکولهای بزرگی مثل پروتئین ها قابلیت عبور از این جداره را نداشته ، درون کیسه باقی می مانند . جریان حرکت یون ها در دیالیز طبق قانون انتشار صورت می گیرد . همیشه یونها از جایی که غلظت آنها فراوان است ، به سمت جایی که غلظت آنها کم است در حرکتند . این حرکت مستقل از حرکت سایر یونها می باشد و هر نوع یون مستقل از یونهای دیگر ، همیشه از جایی که تعداد آنها بیشتر است ، به جایی که تعدادشان کمتر است حرکت می کنند . ممکن است این فراوانی در داخل باشد . در این صورت جریان حرکت از داخل به سمت بیرون است . همچنین ممکن است این فراوانی در خارج از کیسه باشد . پس نتیجه آن حرکت یونها از خارج به سمت داخل خواهد بود . در هنگام دیالیز ممکن است ، انواعی از یونها به داخل آمده و همزمان انواع دیگری از آنها ، به خارج بروند . این حرکت تا جایی ادامه پیدا می کند ، که غلظت هر نوع از یونها در داخل و خارج کیسه دیالیز برابر شود (به تعادل غلظتی برسند) .دیالیز با تعویض بافر ادامه پیدا می کند . دوباره یونها با حرکت خود و عبور از جداره کیسه ، باعث تعادلی دیگر می شوند .
2 عامل مقدار بافر و تعداد تعویض بافر در دیالیز نقش دارند . مقدار بافر به حجم نمونه بستگی دارد . اما تعداد تعویض بافر هر چه بیشتر باشد ، بهتر است .معمولا این تعداد کمتر از 3 بار نیست .
بعد از آماده سازی کیسه دیالیز و بستن انتهای آن با گیره مخصوص و یا با نخی کلفت (که باعث پارگی کیسه نشود) ، نمونه را در کیسه ریخته و ورودی آن را هم در صورت لزوم می بندند(در بعضی از موارد می توان ورودی را نبست ). کیسه را در بافر مورد نظر به صورت معلق و آویزان در آورده ، در صورت امکان یک مگنت در ظرف بافر انداخته و ظرف را روی همزن مغناطیسی قرار می دهند تا سرعت تبادل یونها بیشتر شود .
روش صحیح بستن انتها و ابتدای کیسه دیالیز :
بهترین روش همان گیره مخصوص کیسه دیالیز است . دو سطح کیسه (کیسه دیالیز در دو طرف خود 2 اثر تا خوردگی دارد) را دقیقا روی هم قرار می دهیم ، طوری که چروک نباشد . کیسه را از حدود یک الی دو سانتیمتری آخر آن ، یک تا زده و طوری که هنوز کیسه چروک نشده باشد ، گیره را در همین قسمت گذاشته و آن را می بندیم . در صورت نبود گیره می توان از نخی کلفت استفاده کرد .
ابتدای کیسه را هم می توان به 2 روش بالا و به همین ترتیب بست . اما در خیلی از موارد می توان این کار را نکرد . به شرط آنکه سر کیسه دیالیز را بالای سطح بافر قرار دهید و مطمئن باشید که بافر از آن وارد کیسه نمی شود . در این حالت ممکن است کمی (بسیار کم) تغییر حجم داشته باشید . ( در صورت تفاوت خیلی زیاد در غلظت نمونه و بافر) . زیرا مولکولهای آب نیز طبق قانون انتشار دوست دارند از جایی که غلظت آن زیاد است ، به جایی که غلظت آن کم است ، حرکت کنند . در حقیقت نمونه ، که دارای غلظتی از یونها می باشد ، از لحاظ غلظتی آب کمتری دارد نسبت به بافر که فاقد یون است . این امر باعث جابجایی جزئی آب از بافر به سمت نمونه می گردد . هر چند این تفاوت بسیار اندک است ، اما تأثیر گذار است .
سانتریفوژ همونطور که درکتاب استرایر گفته در سانتریفوژ ضریب ته نشینی موجب حرکت ذرات در لوله میشه و وقتی این ضریب صفر باشه ذره دیگه حرکت نمی کنه. وقتی منفی باشه به طرف بالا و وقتی مثبت باشه به طرف پایین لوله حرکت می کنه. ضریب ته نشینی (S) برابر است با: جرم-(۱-(چگالی مایع/چگالی ذره)) / اصطکاک (فرمول رو تو استرایر ببینید، اینجا نتونستم خوب بنویسم.
فرمول رو از راست به چپ بخونید) s=m.(1-(ρمایع / ρذره) / f
دو نوع سانتریفوژ داریم:
۱٫ سانتریفوژ معمولی: در سانتریفوژ معمولی چگالی مایع در سراسر لوله یکسان است و به همین خاطر ضریب ته نشینی همواره تقریبا ثابت است (چون همه عوامل تقریبا ثابت باقی می ماند). گفتیم که ضریب ته نشینی عامل حرکت است. بنابراین در این سانتیفوژ ذرات تا زمانی که ته نشین شوند به حرکت ادامه می دهند و همه ته نشین می شوند اما سرعت حرکت و ته نشینی ذرات مختلف با هم تفاوت دارد. (هر چه ضریب بیشتر باشد زودتر ته نشین می شود) و به همین دلیل مواد با ضریب ته نشینی زیاد در ته لوله و بقیه مواد به ترتیب کاهش ضریب روی آن انباشته می شوند.
۲٫ سانتریفوژ شیب دار: در این سانتریفوژ، در لوله شیب چگالی ایجاد می کنند (از بالا به پایین چگالی مایع لوله زیاد می شود) . زمانی که ذره از بالای لوله وارد می شود، ضریب ته نشینی آن موجب می شود به سمت پایین بیاید، همینطور که پایینتر می آید چگالی مایع بیشتر شده و ضریب ته نشینی کمتر می شود (به فرمول دقت کنید) تا جایی که چگالی ذره و چگالی آن ناحیه از لوله برابر می شود. (یعنی ذره تا جایی پایین می آید که چگالی آن با چگالی آن منطقه از لوله برابر شود) با توجه به فرمول در اینجا ضریب ته نشینی صفر است و چون تنها عامل حرکت این ضریب هست، ذره دیگه حرکت نمی کنه. بنابراین مواد به ترتیب غلظت خودشون از بالا تا پایین لوله در جایی ثابت میشن.
پذیرش مقالات ,آموزش , مشاوره و شرکت در طرحهای تحقیقاتی و تولیدی و پایان نامه های دانشجویی در رابطه با تخلیص پروتئین ها با روشهایی مثل الکتروفورز کروماتوگرافی و غیره (وابسته به مؤسسه تحقیقات واکسن وسرم سازی رازی ، کرج)
روز بخير كاربر مهمان! 
